Klimasan’ın eurobond oyunu

– KULİS HABER

Türk sanayisinin önemli şirketlerinden, Türkiye’de binlerce ortağı bulunan, halka açık Klimasan, Brezilyalıların kontrolüne geçtikten sonra iddialara göre önemli hesap oyunlarına sahne oluyor.

Türkiye’de şirket satın alan yabancıların neredeyse tamamı bir kılıfına uydurarak yurtdışına para aktarıyor. Danışmanlık, lisans hakkı, imtiyaz gibi başlıklar altında ödenen şişkin faturalarla Türkiye’deki kar örtülü bir şekilde yurtdışına çıkarılıyor.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bunların önemli bir bölümünü ortaya çıkardı ve gerekli cezaları kesti. Halka açık binlerce ortağı olan Klimasan’ın ise Türkiye’de kazandığı parayı eurobond taktiğiyle Brezilya’ya taşıdığı öne sürülüyor. Hem de yüzlerce milyon lira… Bu işlerden de şirket zarara uğratılıyor!

KLİMASAN YÖNETİMİ BUNU NASIL BAŞARIYOR?

Brezilya’da merkez bankasının uyguladığı politika faizi yüzde 4.5 iken Klimasan, eurobond yatırımlarından nasıl zarar ediyor?  Adı üstünde eurobond… Devlet ya da şirketlerin, kendi ülkeleri dışında kaynak sağlamak amacıyla, uluslararası piyasalarda yabancı para birimleri üzerinden satışa sundukları, genellikle uzun vadeli borçlanma aracı. Faiz oranı ülke ya da ihraç eden şirketin riskine göre belirleniyor. Genellikle sabit faizli ve 6 ay ila 1 yıllık periyotlarda sabit ya da değişken kupon faizi getirileri var.

Şirketin 9 aylık bilanço sonuçlarına bakıldığında tablo net olarak görülebiliyor. 9 aylık döneme ait özet konsolide finansal tabloların 13. maddesinde yer alan “Yatırım Faaliyetlerinden Gelir ve Giderler”  başlığının altında, finansal yatırımların değer azalışı 11 milyon olarak görünüyor. Geçen yıl bu rakam 5 milyon liraymış. Bir yılda zarar yüzde 100’den fazla artarak 11 milyona ulaşmış. 2018 yılında eurobonda 261 milyon yatıran şirket 2019 yılında 123 milyon liraya düşürmüş olmasına rağmen zarar 5 milyon liradan 11 milyon liraya çıkmış. Yatırımcılar, “Şirket bu işlemlerden 11 milyon lira zarar ederken para Brezilya’da bazı kişi ve kurumlara mı aktarılıyor?” diye soruyor.

YURTDIŞINA ÖRTÜLÜ KAZANÇ AKTARIMI MI?

Konsolide bilançoda zararın nedeni ise şöyle açıklanıyor: “Finansal yatırımlar değer artış / azalışları şirketin sahip olduğu eurobond portföyü ile yatırım fonu ve hisse senetlerinin gerçeğe uygun değer artış / azalışlarından kaynaklanmaktadır.”
Bütün dünyada borsalar rekor üstüne rekor kırıyor, yatırım fonu, eurobond yatırımcıları para kazanıyor. Türkiye’de kazandığı parayı yurtdışına bu yöntemle aktardığı ileri sürülen Klimasan zarar ediyor. Peki bu durum yurtdışına örtülü kazanç aktarımı değil midir? Yatırımcılar şirketin bu zararının nedenini net bir şekilde açıklamasını istiyor.

ASLINDA ÇOK KARLI BİR ŞİRKET VE KASASI PARA DOLU

9 aylık bilançosunda 101 milyon kar açıklayan Klimasan çok karlı bir şirket, kasası da nakit dolu. Ancak şirketin kasasındaki paraların önemli bir kısmı bu şekilde değerlendiriliyor ve zarar oluşuyor.

YÖNETİM KURULU BAŞKANI BU İŞLERİ İYİ BİLİYOR

Klimasan’ın yönetici kadrosuna bakıldığında ise finansal piyasalar konusunda çok deneyimli isimlerin olduğu görülüyor. Özellikle de Yönetim Kurulu Başkanı Marcelo Faria de Lima. Brezilya’nın en iyi üniversitesinde ekonomi eğitimi almış bir isim. Marcelo Faria de Lima, üniversitede ekonomi dersleri vermiş. 12 yıl boyunca finans piyasasında görev yapan Lima, 1989-1996 yılları arasında ABN Amro Bank Brezilya Başekonomisti ve fon yöneticisi olarak görev almış.  1996-1998 yıllarında Credit Suisse’in satın aldığı Banco Garantia’da sermaye piyasaları yöneticisi olarak çalışan Lima’nın Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Klimasan’ın finansal işlemlerden zarar etmesi mümkün mü? Sermaye piyasalarında bu kadar deneyimi olan bir isim eğer özel bir nedeni yoksa halka açık şirketin bu işlemlerden zarar yazmasına izin verir mi?

BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETİ DE UYARIYOR

Şirketin finansal tablolarını değerlendiren bağımsız denetim kurumu ise ‘Diğer Fiyat Riskleri Yönetimi’ başlığı altında şu uyarıyı yapıyor: “Grup, belirli dönemlerde ortaya çıkan fon fazlalığının değerlendirilmesi amacıyla, çeşitli ülke özel kesim tahvil ve bonolarına yatırım yapmaktadır. Grup mevcut piyasa koşullarına göre, vadeye bağlı kalmaksızın alım satım işlemleri gerçekleştirmekte ve menkul kıymetlerin piyasa fiyatındaki değişimleri finansal tablolarına her dönem yansıtılmaktadır. Bu sebeple Grup, Eurobond ihraç eden kuruluşun itfası veya Piyasa fiyatlarındaki değişimlerinden dolayı fiyat riskine maruz kalmaktadır. Ayrıca Grup, Eurobond ihraç eden kuruluşun iflas etmesi veya kupon ödemelerini ve itfayı ertelemesi durumunda anapara veya faiz riskine maruz kalmaktadır.”

Halka açık binlerce ortağı olan bir sanayi kuruluşu göz göre göre neden bu riske maruz kalıyor? Üniversitede ekonomi hocalığı yapmış, dev bankaların sermaye piyasaları bölümünde trilyonlarca dolara yön vermiş Marcelo Faria de Lima bu işlemleri bilinçli olarak mı yapıyor?  Neden uzman olduğu bir alanda şirketin para kaybetmesine göz yumuyor? Ya da bu işlemleri organize eden isim Lima mı? Bu kritik soruların yanıtlarını merak eden yatırımcılar ise şirketin ilk genel kurulunu bekliyor!

2013’TE BREZİLYALILAR’IN KONTROLÜNE GEÇTİ

Endüstriyel soğutucu ve dondurucu sektöründe uluslararası platformda faaliyet gösteren Klimasan’ın kuruluş öyküsü 1915 yılına kadar uzanıyor. Şenocak Ailesi’nin İzmir’deki küçük bir dükkân ile başlayan iş hayatı, 1931’de ilk buzdolabı ithalatıyla farklı bir alana yöneliyor ve bugünkü Klimasan’ın temelleri atılmaya başlanıyor. Sahip olduğu 54 bin metrekarelik üretim tesisi ve depolama alanı ve sürekli yenilenen teknolojisiyle, dünya devi içecek şirketlerinin tedarikçisi konumunda. Şenocak Holding, 31.12.2013 tarihinde Klimasan sermayesinin yüzde 61.1’ini temsil eden hisselerini Metalfrio Solutions Soğutma San. Tic. A.Ş.’ye devrediyor. MF Solutions Soğutma’nın yüzde 100’ü ise Metalfrio Solutions S.A.’ya ait. Klimasan’ın ana ortağı ile esas kontrolü elinde tutan taraf Metalfrio Solutions Soğutma Sanayi ve Ticaret A.Ş. Grubun nihai ana ortağı ise Metalfrio Solutions S.A.

Metalfrio Solutions Soğutma Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin Şirket’in sermaye yapısındaki toplam payı, Şirket hisselerinin halka açık kısmında elinde bulundurduğu yüzde 7.75 oranı da dikkate alındığında, yüzde 68.75. Şirketin yüzde 39’u halka açık.